Шойччи ли уджалі (блог)

«Кыдзи шойччин? Кыдзи гожӧмсӧ коллялін?..» Тадзи кымын юасьӧ быдӧн, кодкӧд паныдасьла отпускалӧм бӧрын. Сідз нин артмӧ наукаын уджалысьыдлӧн, мый дзик шойччӧм некор оз артмы.

Таво гожӧмсӧ коллялі Коми муын, некытчӧ эг ветлы. И эм талы ӧти ыджыд помка. Сьӧд саридз дорын кольӧм воӧ гожйӧдчӧм-купайтчӧм дзик сконйыштіс ставнымӧс — висьмӧдіс челядьӧс, и шойччӧм пыдди сӧмын бурдӧдчим сэні.

Чуймӧдіс, Сочиса Адлерын выль керкаясысь лёк дука ваыс кывтӧ воргаті юӧ, а сэсянь — веськыда купайтчанінӧ. Бӧрти ӧтуввезйын лыдди, мый Сьӧд саридз дорын шойччӧм пыдди мукӧдлы пӧ тшӧтш ковмӧма бурдӧдчыны (весиг больничаӧ водлӧмӧн). А ӧти мам дасьтӧма быдса петиция, медым Сочи гӧгӧрын бурджыка видзчысисны эпидемияысь. Кырымалӧмаӧсь гижӧдсӧ некымын дас морт сӧмын, та понда ӧдвакӧ мыйкӧ сэні вежсяс, ӧд тайӧ кивыв и шойччӧм котыртысьлы, и... аптекаын зільысьлы. А меным татшӧм няйтаинас висьӧм кӧвъявны ньӧти абу окота.

И сідз, шойччи Коми муын, Висер вожын. Удиті и му вылын копрасьыштны, и видз вылын отсасьыштны — мӧс видзысьясыд сэні, слабог, эмӧсь на.

Гожӧмнас жӧ збыльмӧдім коми йӧзкостса ворсӧмъяс йылысь проект. Сиктса челядькӧд водзвыв дасьтысим — бедьяс вайим, чурка помъяс вундалім, чагторъяс лӧсалім. Ме велӧдышті зонкаясӧс ворсны. А сора (июль) тӧлысь 22 лунӧ Выльыб грездӧ Сыктывкарысь воліс кинорежиссёр Галина Маркова, снимай-тісны коми йӧзкостса ворсӧмъяс йылысь фильм. Медводз ныв-зон асьныс ворсісны «Згалӧ-згалӧысь», а сэсся ме петкӧдлі налы важъя ворсӧмъяс — «Поп вӧтлӧм» да «Чиркъясьӧм». Снимайтім кымӧра поводдя дырйи, корсюрӧ буситіс, и шондӧдіс сӧмын съёмка бӧрын нин. Кинотӧ, дерт, сёрӧнджык видзӧдам, но челядьлы ӧні нин нимкодь, мый найӧс петкӧдласны экранын.

Колян во серти Комиын поводдяыс таво збыль вӧлі лёкиник. Уна удж падмӧдіс, но век жӧ купайтчыштнытӧ удиті, кор вежон кымын комын градуса жар сулаліс. Челядьыдлы тай мыйлакӧ эз вӧв кӧдзыд — васьыс кӧть оз и петавны.

Унаысь лэччылі Висер ю дорӧ чери кыйны. Челядьлы берегас вӧлі вайӧма ичӧтик пыж, медым сы вывсянь вуграсясны: мися, мый кыянныд, сійӧс пызьӧн жаритӧмӧн асьныд и сёянныд. Мукӧддырйи тайӧ пыжнас Ёгор пикӧд петавлім ю шӧрӧ шатинӧн кыйсьыны. Час джыннад унаыс, дерт, оз вӧлі шед, но каньнымӧс вердлывлім пӧтмӧн.

А сэсся Рита нылӧй на кутіс мырдӧн вӧзйысьны вуграсьнытӧ. Босьтас нидзув да чери дозмук, и миянкӧд вадорӧ лэччӧ. Ковмис и пыжӧ пуксьӧдны, и шатин киас сетны. А сэсся нин кыйӧм черинас ворсӧ — кутӧ, видлалӧ, мольӧдӧ... «Акула» пӧ, «чери» шуны оз на артмы да.

Медводдза лунсяньыс Бикинь каньным миянкӧд кутіс лэччывны вадорӧ. Водас Ёгор пилӧн шатин вылӧ да мургӧ. Буракӧ, нимкыв лыддьӧ, медым уна шедас, да ставсӧ сылы сетасны. Кыйӧм черисӧ пыжас и ньылалӧ. А ӧти лунӧ ыджыдкодь кельчи дозмукысь перйис-кыйис да тэрыба пышйӧдіс чой паныд. Миян сӧмын серам петіс татшӧм сюсьлунсьыс.

Став семьяӧн ветлім чужан сиктӧ, Кулӧмдінӧ, рӧдвужӧс видлыны. Локтӧмсянь вӧзйисны чери кыйны лэччывны. Мӧдӧдчим куимӧн: ме, Ёгор пиӧй да Саш зять. Эжваті пыжӧн катігӧн шыбитім спиннингъяс, ӧтисӧ Ёгор кутіс. Медводдза чериыс сылы и шедіс. И эз кутшӧмкӧ горш ёкыш ли сир, мый медся тшӧкыда овлӧ спиннингӧн кыйсигӧн, а — сынпи. Ёгорлӧн нимкодьыс! Медводдзаысь ӧд татшӧм ыджыдыс сылы шедіс!

Катам пыжӧн, ачым чуймала, кыдзи вежсьӧма Эжва-матушканым: берегын гежӧд пыжъяс, турунзьӧма да бадьсялӧма, йӧзтӧм — абу нин менам челядьдырся кодь, кор ӧтилаын ӧтпырйӧ купайтчим морт кызь, шонтысим бипур дорын, варччылім молльӧн кылӧдӧм керъясӧдз. Ылыстчӧма Кулӧмъю вомыс — важинас кольӧма вӧсни вис; ӧні ю вомыс кык километрӧн вылынджык, сэтчӧ писькӧдӧма выль туй. А Дзоля Мӧдлапӧв, кӧні купайтчывлам вӧлі, дзикӧдз вӧрсялӧма... Катлім Куръяӧдз, жаритмӧн и шедіс миянлы чериыд.

Висер вожын, кад воис да, тшакла ветлывлім. Пуксям пикӧд велосипедъясӧ да журкнитлам вӧр дорӧ. Видз боксьыд некымынысь вотчылім. А коркӧ тшакла и Рита нылӧй кутіс вӧзйысьны — мырддис ыджыдджык вокыслысь пурт, пасьтасис. Ме пӧ дась! Мамыслы ковмис сыкӧд ветлыны матысса вӧрдіас. А кор ми Ёгоркӧд воим велосипедӧн, тыдовтчис, мый Риталӧн чуманын тшакыс миянлӧн дорысь унджык.

Мойвиис таво ӧтчыдысь мырпом вотны. Ылӧкодь нюрас подӧн ковмис мунны, но ведраыд тырис менам. Вотӧсыс дзик нин кисьмӧма вӧлі, кӧнсюрӧ кок йылас косьмыштӧма. Колян во та мында тусьыд эз сюрлы.

Чӧдтӧ воті жӧ, ветлі некымынысь недыр кежлӧ, та вӧсна и вайи муртса. Ёгор тшӧтш вотчис, мыйта да кыдзи вермис. Шуим, мый чӧд иналӧмсьыд сьӧм вылас смартфон сылы ньӧбам. Карӧ воӧм бӧрын збыльмӧдім кӧсйӧмсӧ.

Тані, дерт, колӧ пасйыны, мый вотӧс вузалӧмнад сиктса ӧні бура «озырмӧдчӧны». Кор чӧдйыс донсяліс, ӧткымынӧн быд лун 3 сюрс шайт дон вотчисны...

Сюрлі кад и уджалыштны. Ӧтпырйӧ куим небӧг дасьті — чукӧрті статьяяс, редактируйті, корректируйті и сідз водзӧ. Кадыс лоас да, быд небӧг йылысь торйӧн на блогйӧ гижышта.

Научнӧй уджъяс гижӧм могысь корси материал — кывзі аудиозаписьяс, расшифруйті тавося гижӧдъяс. Ог кӧ дышӧдчы, Шойнатыса челядь фольклор серти унатор на позяс висьтавны бӧртиджык и туясьӧмъясын, и блогйын.

Ӧти кывйӧн кӧ, бура шойччи, кыдзи и век. Мӧд нога оз и вермы лоны сиктсаыдлӧн!

Ӧльӧш РАССЫХАЕВ.